Toevallig pakte ik hem er vandaag weer eens bij. Mijn zoon vroeg wat ‘beschaving’ betekende. Ik kon er zo gauw geen verhelderende beschrijving van geven. Normaal gesproken typ je het gezochte woord even in op Google, waarna je in 1 seconde een antwoord op je vraag hebt. Maar de laptop was even niet binnen handbereik, dus ik greep naar mijn oude, trouwe vriend die nog altijd in de boekenkast staat: de Dikke van Dale. Dat dikke staat overigens niet op de kaft, maar is wel een terechte toevoeging. De Zware had ook gekund.

Ik ben opgegroeid met de Van Dale als huisgenoot. Hij speelde moeiteloos de rol van scheidsrechter bij menig meningsverschil. Ook bij Scrabble was hij van cruciaal belang. Eerst leggen, dan opzoeken. En als het woord niet bestond, moest je je letters terugnemen. Beurt voorbij. De Dikke had gesproken.

Een ander leuk tijdverdrijf was het woordenboekspel. Iemand zocht een woord op dat hij of zij niet kende. De andere deelnemers schreven op een briefje een zo aannemelijk klinkende betekenis. Die werden dan, samen met de echte betekenis, voorgelezen, waarna ieder moest raden welke tekst uit de Van Dale afkomstig was. Het leverde steevast hilarische momenten op.

Bij mijn afstuderen werd ik verrast met een eigen Van Dale. Het was een hele nieuwe, wel drie delen dik. Ik vond het een geweldig cadeau. Behalve als naslagwerk bleek de Dikke ook heel geschikt voor het drogen van bloemen en het recht maken van omgekrulde paperassen. Ik heb de boekwerken altijd met liefde meegesleept van het ene naar het andere onderkomen.

Maar de laatste tien jaar moet ik bekennen dat ik hem uit het oog ben verloren. In feite ben ik er met Google vandoor gegaan. Omdat ik dan eerder een antwoord heb. En Scrabble is vervangen door Wordfeud. Daar mag je tot mijn ongenoegen wel woorden leggen die niet bestaan. Missen doe ik hem wel. Dat merkte ik toen ik vandaag weer even zijn gewicht voelde en zijn geur opsnoof. Mijn Dikke Van Dale. Weliswaar uit het oog, maar zeker niet uit het hart!